Mikrobiyota İle İlişkili Hastalıklar
Mikrobiyota Nedir?
- Tüm çok hücreli canlılar simbiyotik, patojenik, kommensal olarak çok çeşitli mikroorganizmalara ev sahipliği yapar ve canlılardaki bu konakçı organizmalara mikrobiyota denir. Mikrobiyota; bakteri, arke, protea, mantar ve virüslerden oluşur. Mikrobiyotadaki mikroorganizma sayısı insan hücrelerinin sayısının 10 katı kadar olabileceği düşünülmektedir.
- Mikrobiyotada yararlı ve zararlı bakteriler bir dengeye sahiptir. Bu dengenin bozulmasına ise disbiyoz denir. Özellikle bağırsak mikrobiyotasındaki disbiyoz, birçok enflamatuvar hastalık ve enfeksiyonun patogenezi ile ilişkilendirilmiştir.
Mikrobiyata ile İlişkili Hastalıklar:
İnsan bağırsak mikrobiyotasının bağırsak gelişimi, homeostaz ve patojenik bakterilere karşı koruma dahil olmak üzere konakçıda çeşitli işlevleri yerine getirdiği bilinmektedir.
Çok sayıda çalışma, bağırsak mikrobiyotasının disbiyozunun, obezite ve diyabet dahil olmak üzere metabolik hastaıkların ve antibiyotikle ilişkili diyare, huzursuz bağırsak sendromu, Crohn hastalığı, ülseratif kolit ve kolorektal kanser dahil olmak üzere çeşitli bağırsak hastalıklarının gelişimine katkıda bulunduğunu göstermiştir.
Bağırsak Mikrobiyotası Disbiyozu:
Bakteriyel enfeksiyonlar, diyet değişiklikleri ve antibiyotiklerin neden olduğu günümüzde yaygın bir sorundur. Son araştırmalar, bağırsak mikrobiyotasının disbiyozunun, enflamatuvar bağırsak sendromu, huzursuz bağırsak sendromu ve çölyak hastalığı gibi bağırsak bozukluklarının patogenezi ile ilişkili olduğunu göstermiştir.
Bağırsak Mikrobiyotası Disbiyozu:
Bağırsaktaki faydalı bakteriler, tutunma alanları ve besin için rekabet ederek patojenik bakterilerin sızmasını ve büyümesini engeller. Probiyotikler, bağırsak mikrobiyal dengesini yeniden sağlamak ve antibiyotik tedavisini takiben hastalarda bağırsak mikrobiyota disbiyozunu indükleyen enfeksiyonları önlemek için anahtar çözümlerden biridir. Antibiyotik tedavisi sırasında probiyotik alırken birkaç saat arayla alınmalıdır.
Antibiyotikle İlişkili Diyare:
Antibiyotikle ilişkili diyare, bağırsak mikrobiyotasının bozulmasından kaynaklanan antibiyotik tedavisinin yaygın bir yan etkisidir. Antibiyotikle ilişkili diyarenin nedenlerinden biri, hastalığa neden olan bir bakteri olan Clostridioides difficile’dir ve antibiyotik direnci sebebiyle kalın bağırsağın enfeksiyonuna neden olabilir.
Bazı randomize kontrollü çalışmalarda, probiyotiklerin antibiyotikle ilişkili diyarenin önlenmesinde faydalı ve güvenli olabileceği öne sürülmüştür. Bir çalışmada probiyotik kullanımı, tedavinin yan etki riskini artırmaksızın antibiyotikle ilişkili diyare riskini %51 oranında azaltabileceği bildirilmiştir. Ayrıca, yapılan çeşitli klinik araştırmalardaki ortak sonuçlar, Lactobacillus rhamnosus ve Saccharomyces boulardii’nin antibiyotikle ilişkili diyareye karşı en koruyucu müdahale olduğunu göstermiştir.